-
1 chleb
m 1. bread U; (bochenek) loaf- świeży/czerstwy chleb fresh/stale bread- bochenek chleba a loaf (of bread)- kromka/pajda chleba a slice/thick slice of bread- kup dwa chleby buy two loaves- skórka (od) chleba the crust- piętka a. przylepka chleba the (end) crust a. heel (of a loaf)- chleb z miodem bread and honey- smarować chleb masłem to butter some bread2. sgt przen. (utrzymanie) bread and butter, livelihood C/U- robić coś dla chleba to do something for money- zarabiać/pracować na chleb to work for one’s living, to earn one’s daily bread- być a. żyć na czyimś/własnym chlebie to live off sb else’s/one’s earnings- wyjechał z kraju za chlebem he left the country to work abroad- odbierać komuś chleb to take the bread out of sb’s mouth3. sgt przen. (praca zarobkowa) work, job- dziennikarski chleb the work of a journalist- nauczycielski chleb the job of teaching4. sgt (zboże) corn- □ biały chleb white bread- chleb pszenny wheat bread- chleb razowy wholemeal bread- chleb chrupki crispbread, diet bread- czarny chleb black bread- chleb żytni rye bread■ chleba i igrzysk bread and circuses- chleb powszedni (jedzenie) one’s daily bread; (środki do życia) one’s daily bread, bread and butter; (codzienna rzecz) quite a normal thing, nothing unusual- lekki chleb (lekka praca) easy money, money for jam a. old rope pot.; euf. (prostytuowanie się) prostitution- łaskawy a. gotowy chleb living on sb’s charity- być u kogoś na łaskawym chlebie to live on sb’s charity- suchy chleb dry bread; przen. a diet of bread and water- ciężki a. trudny kawałek chleba a hard way to earn a living- łamanie chleba Relig. the breaking of bread- łamać z kimś chleb to break bread with sb daw., to be on close terms with sb- być potrzebnym jak chleb to be as vital as the air we breathe- chodzić po proszonym chlebie to lead the life of a beggar; to beg one’s bread daw.- darmo jeść czyjś chleb to live off sb- pójść na swój chleb to start earning one’s own living- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and water- chleb go/ich bodzie riches make him/them proud- z niejednego pieca chleb jadł he’s seen quite a few things (in his time); he’s knocked around (the world) a bit pot.- czapką, chlebem i solą ludzie ludzi niewolą przysł. kindness wins hearts- głodnemu chleb na myśli przysł. well, we all know what’s on your mind a. what you’re thinking- kto na ciebie kamieniem, ty na niego chlebem przysł. to turn the other cheek, to answer a. meet insult with kindness- nie samym chlebem żyje człowiek Bibl. man does not live a. one cannot live by bread alone- z tej mąki chleba nie będzie przysł. nothing (good) will come of it* * ** * *miGen. -a ( pieczywo) bread; chleb biały white bread; chleb ciemny l. czarny brown bread; chleb pszenny wheat bread; chleb razowy wholewheat bread; chleb żytni rye bread; czerstwy chleb stale bread; świeży chleb fresh bread; wiejski chleb Br. cob, cobloaf; bochenek chleba loaf of bread; chleb z masłem bread and butter; chleb z szynką bread and ham; kromka chleba slice of bread; skórka od chleba crust; suchy chleb dry bread; chleb powszedni daily bread; lekki chleb easy living; łaskawy chleb charity; rozczyniać l. miesić chleb knead bread; piec chleb bake bread; Chleb Pański l. Eucharystyczny rel. the Eucharist, the Host; chleb i wino rel. bread and wine; łamanie chleba rel. fraction, breaking of the bread; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj Bibl. give us our daily bread; chleb świętojański bot. ( drzewo) carob ( Caretonia siliqua); ( strąk) carob; Br. t. Saint John's bread; to dla mnie chleb z masłem it's a piece of cake for me; zwykły zjadacz chleba an average mortal; z niejednego pieca chleb jadał he's seen life; żyć o chlebie i wodzie subsist on bread and water; dzielić się z kimś ostatnim kawałkiem chleba share one's last crust with sb; pracować (ciężko) na chleb work hard for one's bread and cheese; robić coś dla chleba do sth to earn a living; odebrać komuś chleb l. pozbawić kogoś chleba take the bread out of sb's mouth; być bez chleba be jobless; wędrować za chlebem seek livelihood; być na cudzym chlebie live on sb's charity; ciężki kawałek chleba hard bread; zarabiać na kawałek chleba earn one's daily bread; chodzić po proszonym chlebie be a beggar; nie jem chleba za darmo I earn my living; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; z tej mąki chleba nie będzie it's no use; przyjąć kogoś chlebem i solą greet sb with bread and salt ( according to an old Polish tradition); głodnemu chleb na myśli the tongue always l. ever turns to the aching tooth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chleb
-
2 do
prep(+gen) ( w kierunku) toidę do pracy/kina — I'm going to work/the cinema
jadę do rodziców — I'm going to my parents' (place), ( do wnętrza) into
do szafy/szuflady/kieszeni — into a wardrobe/drawer/pocket
wejść do pokoju — to enter a room, ( nie dalej niż) to
z lub od A do B — from A to B, ( nie dłużej niż) till, until
zostanę do piątku — I'll stay till lub until Friday
do widzenia/zobaczenia! — good bye!, see you!, ( nie więcej niż) up to
coś do jedzenia/picia — something to eat/drink
do czego to jest? — what is it for?, ( o intensywności) to
* * *I.do1prep.+ Gen.1. ( dla wyrażenia kierunku ruchu) to; iść l. jechać do szkoły/pracy go to school/work; jechać do Warszawy/Londynu go to Warsaw/London; iść do dentysty/lekarza (go) see a dentist/doctor; chodź do mnie come to me.2. ( dla wyrażenia górnej granicy) (up) to; od dwóch do pięciu from two to five; od dziewiątej do siedemnastej (zwł. o godzinach pracy) (from) nine to five; grzywna do 100 dolarów a fine of up to 100 dollars.3. ( dla wyrażenia przeznaczenia) for; patelnia (nadająca się) do smażenia na gazie pan (good) for gas range frying; do czego to jest? what is this l. it for?; list/telefon do ciebie letter/phone for you.4. (dla wyrażenia przeznaczenia; tłumaczone przez użycie rzeczownika l. imiesłowu jako przydawki) deska do krojenia cutting l. chopping board; deska do prasowania ironing board; boisko do koszykówki basketball court; nóż do chleba bread knife; pilnik do paznokci nail file.5. (dla wyrażenia przeznaczenia; tłumaczone złożeniem) maszyna do pisania typewriter; łyżeczka do herbaty teaspoon; opiekunka do dziecka babysitter.6. (przed rzeczownikiem odczasownikowym; tłumaczone zdaniem bezokolicznikowym) coś do jedzenia/picia/zrobienia l. roboty something to eat/drink/do; listy do wysłania letters to be mailed; sprawy do załatwienia things l. matters to take care of, errands.7. ( dla wyrażenia umieszczenia czegoś w czymś) in, into; wrzucić list do skrzynki put the letter in l. into the mailbox; wrzucić głos do urny put the ballot l. vote in l. into the ballot box; wejść do rzeki go l. walk into the river.8. ( dla wyrażenia limitu czasu) until, till; by; do tej pory until now; musisz to zrobić do wtorku you must do it by Tuesday; robić coś do upadłego do sth until one drops; spacerować do rana walk until morning; zostać do wtorku stay until Tuesday.9. ( dla wyrażenia ukierunkowania uczuć) for; miłość do ojczyzny/matki/małżonka love for l. of one's country/mother/spouse; niechęć do zabaw dislike for play; tęsknić do czegoś crave for sth; tęsknić do kogoś miss sb.10. ( dla wyrażenia przynależności) zaciągnąć się do wojska join the military l. army, enlist, enroll; wstąpić do związku/partii join a union/party.11. ( w zwrotach) do jutra see you tomorrow; do zobaczenia l. widzenia good bye, see you; do diabła l. (jasnej) cholery! pot. damn (it)!; do diabła z nim/tym! pot. to hell with him/that!; co do cholery?! pot. what the devil l. hell?!; co do mnie for my part, as far as I am concerned; co tobie do tego? that's none of your business!; być l. nie nadawać się do niczego be no good, be (of) no use, be useless; raz do roku once a year.II.do2int. i n.indecl. muz. (= dźwięk C) doh.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > do
-
3 chc|ieć
impf (chciał, chcieli) Ⅰ vt 1. (mieć chęć, ochotę) to want- chcieć chleba/spokoju to want some bread/some peace- chcieć mieć dziecko to want a child- chcieć dla kogoś zdrowia/szczęścia to wish sb health/happiness- chcieć dobrze to mean well- chcieć jak najlepiej to want what’s best (dla kogoś for sb)- wiesz, że ojciec chce jak najlepiej you know father only wants what’s best- chcieć, żeby było lepiej to want things to be better, to wish things were better- chcieć coś robić to want to do sth- chcę iść do kina/wyjechać/studiować prawo/być dobrym ojcem I want to a. I’d like to go to the cinema/to go away/to study law/to be a good father- chcecie może herbaty? maybe you’d like some tea?- nie chciała go za męża she didn’t want to marry him a. want him for a husband- chcesz dostać w ucho? pot. do you want a clout round the ear? pot.- mogą zostać na noc, jeśli chcą they can stay the night if they like a. want- rób, co chcesz, wolno ci do what you want a. like, you’re a free person- chciała, żeby córka poszła w jej ślady she wanted her daughter to follow in her footsteps- chcę, żebyś potrzymała to przez sekundę I want a. I’d like you to hold this for a second- nie chcę, żebyś wychodził tak często I don’t want you going out a. to go out so often- chcę/chciałam/chciałabym cię o coś prosić I want/I wanted/I’d like to ask you a favour- chcę/chciałem/chciałbym serdecznie powitać wszystkich widzów I want/I’d like to give a warm welcome to everyone in the audience- na zakończenie chciałbym powiedzieć… to round off I’d like to say…- chcieliby skończyć (to) do piątku they’d like to finish (it) by Friday- nie wiem, czy jesteśmy tutaj chciani I don’t know if we’re wanted a. welcome here2. (domagać się, żądać) to want- robotnicy chcą podwyżek płac the workers want better wages- bezrobotni chcą pracy the unemployed want work- chciał, żebym mu oddał pożyczone książki he wanted me to return the books I’d borrowed- czego ode mnie chcesz, daj mi spokój! what do you want from me, leave me alone!3. (zamierzać) to want to- chcieć coś robić to want to do sth, to be going to do sth- chciał mnie uderzyć! he was going to hit me!- chciał wyskoczyć, ale go przytrzymałem he wanted to a. was going to jump out, but I stopped him- właśnie chcieć coś robić to be (just) about to do sth, to be just going to do sth- właśnie chciałem wyjść, gdy zadzwonił telefon I was just about to go out a. just going out when the phone rang4. (o rzeczach nieżywotnych) nie chcieć to not want to- samochód nie chce (mi) zapalić the car doesn’t want to start a. won’t start- wtyczka nie chce wejść the plug doesn’t want to go in a. won’t go in- rana nie chce się goić the wound doesn’t want to heal up a. won’t heal up- fotel nie chciał wejść do windy the armchair wouldn’t go in a. didn’t go into the liftⅡ chcieć się v imp. chce mi się jeść I feel like eating something, I feel hungry- chce mi się pić I’m thirsty, I feel thirsty- chce mi się spać I feel sleepy, I want to (go to) sleep- tak mi było smutno, że chciało mi się płakać I was so sad I wanted to cry a. felt like crying- jest tak ładnie, że chciałoby się pójść na spacer it’s so nice, it makes you want to go for a walk- chce ci się iść taki kawał? do you really want to go all that way?- nie chce mu się uczyć he won’t study, he’s not interested in school- ludziom nie chce się pracować people don’t want to work- zupełnie mi się nie chce jeść I don’t feel at all hungry- nie chciało mi się I didn’t feel like it a. want to■ chcąc nie chcąc pot. like it or not- chcąc nie chcąc musiałem iść do sklepu like it or not I had to go to the shop- chcąc nie chcąc poszła na spacer, bo musiała wyprowadzić psa like it or not, she went for a walk because she had to take the dog out- co/cóż chcesz? pot. what do you expect?- czego tu chcesz? pot. what are you doing here?, what do you want (here)?- „czego tu chcesz? zabieraj się stąd!” ‘what are you doing here? clear off!’ pot.- jak (sobie) chcesz please yourself, (you) do what(ever) you want- nie idziesz? jak sobie chcesz aren’t you coming? please a. suit yourself- „rezygnuję z tej pracy” – „jak chcesz, ale jeszcze się zastanów” ‘I’m giving up this a. that job’ – ‘that’s up to you a. it’s your decision, but I’d think about it if I were you’- …jak chce autor …as the author would have it- jak chce legenda/zwyczaj according to legend/custom- los chciał, że spotkali się tego dnia jeszcze raz as luck would have it, they met again that day; they were fated to meet once more that dayThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chc|ieć
-
4 da|ć
pf — da|wać impf (dam — daję) Ⅰ vt 1. (przekazać, darować) to give- dać komuś coś to give sth to sb, to give sb sth- dać napiwek to give a tip- dać zaliczkę to leave a. put down a deposit- na urodziny rodzice dali mi encyklopedię my parents gave me an encyclopedia for my birthday- dała mi to zdjęcie na pamiątkę she gave me this photo as a memento- dał nam paczkę dla ojca he gave us a parcel for Father a. our father- prosiłam, ale nie dał mi ani grosza I asked him, but he didn’t give me a penny- w zamian za pocztówki dał mi serię znaczków in exchange for the postcards he gave me a series of stamps- dużo/wszystko bym dał za pewność, że sprawa zostanie załatwiona I’d give a lot/anything to be sure that things will be settled okay- dać z siebie wszystko to do one’s utmost, to give one’s all2. (podać) to give, to pass- daj mi rękę give me your hand- daj (mi) gazetę/nożyczki/sól pass (me) the newspaper/scissors/salt- daj mi chleb (całość) pass (me) the loaf, will you?- daj mi chleba (trochę) pass me some bread, will you?- lekarz dał mi antybiotyki pot. the doctor gave me some antibiotics- dać komuś zastrzyk pot. to give sb an injection- dawać przykłady to give examples3. (udostępnić) to give- dać komuś swój adres/telefon to give sb one’s address/phone number- dać komuś kwaterę to give sb a room- dać komuś nocleg to give sb a room for the night- ojciec dał mi samochód na cały dzień Dad let me have the car for the whole day- dać komuś jeść/pić to give sb something to eat/drink4. (umożliwić) to give- dać komuś okazję do czegoś to give sb a chance a. opportunity to do sth- dać komuś pracę to give sb a job- studia dają możliwość lepszej pracy higher education gives you the chance of a better job- to stanowisko daje pewne przywileje the post gives you a. offers certain privileges- jej zachowanie dało powód do wielu plotek her behaviour gave rise to many rumours- festiwal daje (artystom) okazję wybicia się the festival gives artists the chance to make a name for themselves- biegacz nie dał szans rywalom the runner didn’t give his rivals a chance- dałem jej czas do namysłu I gave her some time to think it over- dane mi było współpracować z wielkimi aktorami książk. I had the opportunity of working with some outstanding actors- nie dane mu było zaznać spokoju książk. he was never to know peace5. (udzielić) give- dać komuś awans/rozwód to give sb (a) promotion/a divorce- dać komuś błogosławieństwo to bless sb, to give sb one’s blessing- dać komuś dymisję to dismiss sb- dawać lekcje/korepetycje to give (private) lessons a. tuition- dać komuś naganę to reprimand sb- dać komuś odpowiedź to give sb one’s a. an answer- muszę dać odpowiedź w ciągu trzech dni I have to give my answer within three days- dać komuś ślub to marry sb- sędzia dał im łagodny wyrok the judge gave them a light sentence- dać komuś imię/przezwisko to give sb a name/nickname- dać dziecku (na) imię Edward to give a child the name (of) Edward6. (oddać) to take- dać bieliznę pościelową do pralni to take a. send the bed linen to the laundry- dać buty do szewca to take one’s shoes to the cobbler’s a. a shoe repair shop- dać samochód do warsztatu to take one’s car to a garage- dać ogłoszenie do prasy to put an advert in the paper- dać dziecko do prywatnej szkoły pot. to send a child to a private school- nie dam dziadka do domu starców pot. I won’t put Grandad in a. send Grandad to an old people’s home7. (przynieść) to give, to bring [rezultat, wynik]- dać zysk to yield a. bring in a profit- leczenie nie dało efektu the treatment didn’t produce the desired effect- dawać komuś przyjemność to give sb pleasure- praca z dziećmi dała jej dużo satysfakcji working with children gave her a lot of satisfaction- dać komuś wiedzę/wyobrażenie o czymś to give sb knowledge/an idea of sth- dwa plus dwa daje cztery two plus two makes a. equals four- to nic nie daje a. da that’s no use a. good- dyskusja z nim nic nie da talking to him won’t do any good8. (wystąpić) to give [koncert, wykład, przedstawienie]- piłkarze dali pokaz nieudolności the footballers gave a display of incompetence- nauczyciel religii dawał nam same dobre stopnie the religion teacher gave us all good marks- za referat daję ci szóstkę I’m giving you an A for your talk in class- za ten skok sędziowie nie dadzą jej dużo punktów the judges won’t give her many points for that jump- jurorzy jednomyślnie dali mu pierwszą lokatę the judges unanimously awarded him first place- krowy dają mleko cows give milk- ogień daje dużo ciepła fire gives out a. off a lot of heat- drzewo dawało przyjemny cień the tree gave us some pleasant shade- tu damy stół, a tam fotel we’ll put the table here and the armchair there- spis treści damy na początku we’ll put the table of contents at the front- na dno garnka dajemy trochę oleju we put a little oil in the bottom of the saucepan- sklepikarka daje mi na kredyt the shopkeeper sells me things on credit- w tym sklepie dają telewizory na raty in this shop you can get TV sets on hire purchase- dać dźwignię do przodu/tyłu to move a lever forwards/backwards- daj trochę w tył move (it) back a bit- dał krok do przodu he took a step forward14. pot. (zapłacić) to give, to pay- ile dałaś za ten płaszcz? how much did you give a. pay for that coat?- dałeś za to więcej, niż było warte you gave a. paid more for it than it was worth- dają mu krocie za każdy obraz he gets a fortune for every painting- dać komuś łapówkę to bribe sb, to give sb a bribe- kto da więcej? (w licytacji) any advance on that?Ⅱ vi 1. (pozwolić) to let, to allow- dać komuś coś zrobić to let sb do sth, to allow sb to do sth- pies nie dał mi wejść the dog wouldn’t let me in- rodzice nie dali mi głośno słuchać muzyki my parents didn’t allow me to listen to loud music- nie przerywaj, daj mi powiedzieć do końca stop interrupting and let me finish what I’m saying- dał się prowadzić jak dziecko he allowed himself to be led like a child- a ja, idiota, dałem im się oszukać and I, like an idiot, let them trick me- jest ambitna i nie daje sobą kierować she’s ambitious and won’t let anyone control her- dała sobie obciąć/ufarbować włosy she had her hair cut/dyed2. (uderzyć) to give [sb] one pot.- dać komuś w twarz to give sb one in the face- nie wytrzymał i dał mu w zęby he lost his patience and gave him one in the teeth- jak to jeszcze raz ruszysz, dam ci po łapach if you touch that again, I’ll rap your knuckles3. posp. (o kobiecie) (odbyć stosunek) to sleep (komuś with sb); to give oneself przest. (komuś to sb)- dała mu/nie dała mu he had it off/didn’t have it off with her GB wulg.- daje, komu popadnie she sleeps around a lot pot.Ⅲ dać się — dawać się pot. 1. (można) to be possible- drzwi nie dają się otworzyć the door won’t open- tego nie da się przewidzieć that’s impossible to predict- tego nie da się wyjaśnić it can’t be explained- w oddali dał się słyszeć warkot samochodu the throbbing of a car’s engine could be heard in the distance- ile się da as much/many as possible- robić/jeść co się da to do/eat what one can- musimy uciekać, gdzie się da we’ll have to escape wherever we can- zadzwoń do mnie, jak się da give me a call if you can- jak tylko się da, to przyjadę if it’s at all possible, I’ll come- dokuczali jej jak się (tylko) da they annoyed her in every possible way- da się zrobić it can be done- czemu ma się nie dać? why shouldn’t it be possible?2. (poddać się) nie daj/dajcie się don’t give in a. up Ⅳ daj inter. (here,) let- daj, pomogę ci here, let me help you- daj, pozmywam/posprzątam here, I’ll wash up/clean up■ dałbym jej 40 lat I’d say she was 40- dać komuś lekcję a. nauczkę to teach sb a lesson- dać komuś przykład to set an example for sb- spotkajmy się, dajmy na to jutro let’s meet, say tomorrow- dajmy na to, że dostaniesz tę pracę suppose a. let’s say you do get the job- ja ci/mu dam! pot. I’ll teach a. show you/him!- jak się da, to się zrobi pot., żart. let’s see the colour of your money firstThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > da|ć
См. также в других словарях:
chleb — m IV, D. a, Ms. chlebbie; lm M. y «pieczywo z mąki i wody na drożdżach lub na zakwasie, wyrobione w bochenki; bochenek takiego pieczywa» Chleb biały, czarny, pszenny, żytni, pytlowy. Chleb świeży, czerstwy, wypieczony. Chleb z marmoladą. Kromka,… … Słownik języka polskiego
kawał — m IV, Ms. kawałale; lm M. y 1. D. a «znaczna część jakiejś masy, całości; duży wycinek, urywek, fragment czegoś» Kawał chleba, mięsa. Uciąć, ukroić duży, spory kawał czegoś. Drzeć, dzielić, krajać coś na kawały. Rozszarpać, roztrzaskać, roznieść … Słownik języka polskiego
pracować — ndk IV, pracowaćcuję, pracowaćcujesz, pracowaćcuj, pracowaćował 1. «wykonywać jakąś pracę, spełniać jakieś czynności; zajmować się czymś, robić coś» Pracować fizycznie, umysłowo, naukowo. Pracować zawodowo, zarobkowo, społecznie. Pracować… … Słownik języka polskiego
być — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk XIIa, jestem, jest, są, będę, będzie, bądź {{/stl 8}}{{stl 7}}I {{/stl 7}}{{stl 8}}w funkcji samodzielnej {{/stl 8}}{{stl 7}}: {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} istnieć, żyć, występować … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stać — ndk, stoję, stoisz, stój, stał 1. «o istotach żywych: trzymać się, być na nogach; zachowywać pozycję pionową, wspierając się na nogach» Stać na palcach. Stać na baczność. Pracować stojąc. Ledwie stoję na nogach ze zmęczenia. Nie móc stać o… … Słownik języka polskiego
